Afbeelding
Ornithorynque sautant pour attraper une proie

Vogelbekdier

Dierenfiche
Wetenschappelijke naam
Ornithorhynchus anatinus
Familie
Monotremes
Voedsel
Carnivoren (voornamelijk insecten, wormen, schelpdieren en kleine aquatische dieren)
Levensduur
10 tot 17 jaar
Status
Kleine zorg
Aantal
Stabiele bevolking in Australië
Grootte en gewicht
40 tot 60 cm lang (zonder de staart)
van 1 tot 2 kg
Gebied
Rivieren, rivieren en vochtige gebieden van Australië en Tasmanië

Je hebt gemerkt dat eigenaardigheden zit, met de ene soort nog specialer dan de ander. Het vogelbekdier is daar een goed voorbeeld van! Het werd in 1798 ontdekt en werd lange tijd als een mythe beschouwd, omdat het er zo bijzonder uitziet! In feite heeft het vogelbekdier een vacht zoals die van een otter, een bek vergelijkbaar met dat van een eend, een grote staart als die van de bever, maar ook zwemvliezen. Bovendien is het een zoogdier dat eieren legt. Een echte verrassing voor wetenschappers. Laten we dus snel meer ontdekken.

 

Waar leeft het vogelbekdier?

Het vogelbekdier leeft in Oost-Australië en Tasmanië. Vogelbekdieren zijn uitstekende zwemmers en we vinden ze dan ook op de oevers van rivieren en meren. Daar vangen ze rivierkreeftjes, zoetwatergarnalen, kleine visjes om op te eten. Ze voeden zich verder ook met wormen en insectenlarven. Want vogelbekdieren brengen ook wel wat tijd door op het land. Onder andere om te slapen in hun hol, dat ze graven met behulp van hun grote klauwen. 

Er zijn ook al vogelbekdieren aan de kust gezien, maar ze houden niet van zout water. Het is trouwens moeilijk om een vogelbekdier te zien te krijgen, want het zijn nachtdieren.

 

Een bek als een radar om naar prooien te speuren

Vogelbekdieren zijn dan wel klein, maar ze kunnen veel eten! Ze brengen veel tijd onder water door om te jagen op voedsel. Vogelbekdieren zijn vleeseters. Om hun prooi te vangen, gebruiken ze niet hun ogen of hun oren, maar wel hun bek! Die is bedekt met duizenden kleine elektrische sensoren waarmee ze schaaldieren, wormpjes, insectenlarven, enz. kunnen opsporen om ze op te eten. 

Hun grote bek dient ook als “voorraadkast”. Ze bewaren er onder water hun maaltijd in en gaan dan aan het oppervlak hun prooien rustig opknabbelen. Dat doen ze met behulp van hun tong en de hoornachtige platen in hun mond. Die gebruiken ze als tanden.

 

De staart dient als vetvoorraad!

Als het winter is, hebben vogelbekdieren het moeilijker om eten te vinden. De visjes verstoppen zich dan in het slijk en de wormen kruipen diep in de grond. Gelukkig kunnen vogelbekdieren enkele dagen zonder eten, dankzij hun staart! Die dient als vetreserve voor als ze die nodig hebben.

Wist je dat?
Ornithorynque couché dans une eau peu profonde, sur les cailloux - vue de face

Er zijn maar twee soorten zoogdieren die eieren leggen: het vogelbekdier en de mierenegel!

Ornithorynque nageant à la surface de l'eau - vue du ciel

Vogelbekdieren leven half in het water en hebben zwemvliezen aan de poten om beter te kunnen zwemmen.

Un homme tenant dans ses bras un ornithorynque - vue de face

De mannetjes van het vogelbekdier hebben giftige klauwen!

Ken jij het vogelbekdier echt?

Een giftig dier

Een ander bijzonder kenmerk van het vogelbekdier is dat de mannetjes giftig zijn! Zij hebben stekels aan de achterpoten die gif bevatten. Dat gif is niet dodelijk voor de mens, maar wel heel pijnlijk! 

Vogelbekdieren gebruiken dat gif vooral om zich te verdedigen wanneer ze zich bedreigd voelen of tegenover een ander vijandig mannetje tijdens de paartijd. Het vogelbekdier is het enige zoogdier dat giftig is!

Een groot hol voor de jongen

Het vogelbekdier en de mierenegel zijn de enige zoogdieren die eieren leggen! Het vogelbekdier legt de eieren in een hol dat speciaal voor de jongen wordt ingericht. Na de geboorte blijven de jongen daar nog drie maanden, onder het toeziend oog van hun mama.

Het vogelbekdier is bijna bedreigd

Er zijn steeds minder en minder vogelbekdieren. Dat komt door het verdwijnen van geschikte gebieden, door vervuiling en door de aanleg van dammen die hun leefgebieden versnipperen. 

Maar dat is niet alles. Door de klimaatverandering krijgt Australië te maken met steeds moeilijker weersomstandigheden. Het is er steeds warmer en het regent er minder vaak. En natuurlijk heeft dat ook gevolgen voor de dieren, de planten, de rivieren en dus ook voor het vogelbekdier! We zullen de volgende jaren dus goed op het vogelbekdier moeten letten, om te vermijden dat ook deze diersoort voor altijd verdwijnt. 

Image
Carpathians
Lid worden

Word een echte natuurheld!